Hemoglobin: Solunum hemoglobin sayesinde yapılır. Solunum organından dokulara, dokulardan solunum organına karbondioksit taşıyan proteindir. Bu madde sayesinde, alyuvarlar havadaki oksijeni alırlar ve vücutta biriken karbondioksiti aynı şekilde verirler. Dokuların görevlerini yerine getirebilmesi ve vücudun yaşamını sürdürebilmesi için kandaki en önemli maddedir. Eritrositlerin içerisinde bulunur ve alyuvarların en önemli maddesidir. Rengi kırmızı, molekül ağırlığı fazladır. Nefes alma sırasında, akciğere giren havadaki oksijen, kandaki hemoglobin tarafından bağlanır. Aldığı oksijeni dokulara ulaştırır ve görevi bununla bitmez. Oksijen ulaştırdığı dokulardan tekrar karbondioksiti alarak görevini tamamlar. Bu yüzdendir ki atardamarla gelen kan parlak kırmızı, toplardamardaki dönen kan kirli kırmızıdır.

Karbondioksit yüklenmiş kan, kılcal damarlardan toplardamarlara gider buradan da kalbin sağ kulakçığına ve karıncığına taşınır. Taşınan kan, kalp sayesinde akciğerlere ulaştırılır ve akciğerlerde karbondioksit serbest kalır. Son olarak da nefes verme esnasında karbondioksit vücuttan atılır. Hemoglobinin, yaş cinsiyet ve diğer faktörler göz önüne alındığında ufak değişiklikler olabilir ancak belli bir seviyenin altında bulunması anemi, belli bir seviyenin üzerinde bulunması ise polisitemi olarak adlandırılır.

Hemoglobin miktarı, 100 mililitre kanda erkelerde ortalama 15 gram, kadınlarda ise 13 gramdır. Yeni doğmuş bebeklerde ise 20 gramdır.

Hemoglobin (HGB) yüksekliği, kanda yüksek miktarda hemoglobin yokluğunu ifade eder.

Vücut susuz kaldığı zamanlarda, kanın sıvı kısmında eksilmeye sebep olur. Böyle bir durumda vücut hemoglobin üretmeye başlar. Ancak eksilen su yerine konduğunda hemoglobin değer ise normal seviyesine döner.

Hemoglobin yokluğuna sebep olan bir diğer etkense sigara içilmesidir. Sigara kullanımıyla vücuda giren oksijen azaldığı için vücut hemoglobin üreterek tepki verir.

Akciğer ve kalp rahatsızlığı da hemoglobinin artma sebebi olabilir. Kemik iliği rahatsızlığında da bu durum görülebilir. Çünkü hemoglobin kemik iliğinden üretilir ve ilikte görülen herhangi bir sorun kanda seviyesinin yükselmesine sebep olabilir.

Karaciğer kanseri ve böbrek kanseri de kanda hemoglobinin yükselmesine sebep olabilir.

Sonuç olarak kanda hemoglobin yükselmesi, kanın koyulaşmasına ve kanda pıhtı atmasına sebep olabilir. Ancak bu yüksekliğin herhangi bir tedavisi direk yoktur. Altta yatan hastalığı bulup tedavi etmek gerekir.

Hemoglobin (HGB) düşüklüğü, birçok hastalığın işareti olarak yorumlanır. Çünkü görevi hayatidir ve organlara oksijen taşır. Yokluğunda ise organlara ve akciğere giden oksijen azalır. Bu nedenden dolayı cildinizde solukluk varsa ve kalp atışlarınız hızlıysa, anemiden şüphelenilebilir. En yakın sağlık kuruluşuna giderek tedaviye acilen başlamak gerekir. Hemoglobin değerindeki her düşme anlam ifade etmez. Hamilelerde ve adet gören kadınlarda bu oran biraz düşük olabilir.

Eğer ki vücut yeterince kırmızı kan hücresi üretemiyorsa ve ürettiği kan hücresinden daha hızlı bir yıkım gerçekleşiyorsa ve kişi kan kaybı yaşamışsa ortaya çıkabilir.

Folik asit eksikliği, demir eksikliği, B12 vitamin eksikliği, aplastik anemi (Kemik iliğinden kaynaklı), lösemi, kanser, siroz, kurşun zehirlenmesi, virüs karşıtı ilaçlar ve kemoterapi ilaçları kullanımı hemoglobin düşüklüğüne neden olur.

Vücudun alyuvar üretmesinden daha hızlı bir şekilde alyuvar yıkımına sebep olan hastalık grupları da hemoglobin düşmesine sebep olur. Bunlar, dalak büyümesi, porfiri, damar iltihabı, talasemi, orak hücre anemisidir.

Sürekli kan kaybı da aynı tabloya sebep olur. Bunlar ise travma veya ameliyat, iç kanama, sıklıkla kan bağışlama, ağır âdet kanaması, sık burun kanaması olarak belirtilebilir.

Çok az hemoglobin düşüklüğü olan insanlarda hiçbir şikâyet görülmeyebilir. Fakat düşüklük orta derecede ise hastalar belirgin şikâyetle gelebilir. Bunlar baş dönmesi, sürekli halsizlik, konsantrasyon bozukluğu, dikkat dağınıklığı gibi belirtiler olabilir.

Aşırı düşük hemoglobin miktarı ise hayati organlara oksijen transferi zorlaştığı için, nefes darlığı ve nabız artışı görülebilir. Bu durum kalbin hızlı atmasına sebep olur ve kalpte ağrı ya da çarpıntı gibi şikâyetler ortaya çıkabilir.

Diş etleri ve tırnakta solgun renk, çarpıntı, terleme, kollarda ve bacaklarda şişlik, mide yanması, kusma, deride morluklar ve kanlı dışkı belirtileri gözle görülen şikâyetlerdir.

Tipik bir kan testi hemoglobininizin düşük olup olmadığını kolayca gösterir. Kansızlığın altında yatan hastalık ise hastanın hastalık öykünü, fiziki muayene ve fiziksel şikâyetler sonucunda, ayrı ve ayrıntılı kan testi ile belli olur. Doktorlar genelde vitamin ve demir takviyesiyle bu sorunu ortadan kaldırmaya çalışırlar. Ancak bu tamimiyle bir tedavi yöntemi değildir. Çünkü hemoglobin düşüklüğüne sebep olan hastalık tedavi edilmez ise tekrarlar.

Yüksek demir içerikli sağlıklı bir diyette altta yatan çok önemli bir sebep yok ise önerilir. Yüksek demir bulunduran gıdaların birkaçını sayacak olursak, yeşil yapraklı sebzeler, kuru kaysı, istiridye, karides, fasulye, bezelye, mısır gevreği ve kuru üzüm olarak sınırlandırabiliriz. Diyet ve vitamin desteği hemoglobinin hemen yükselmesine sebep olmaz. Birkaç ay beklemek gerekebilir.

Nefes darlığı, çabuk yorulma, teninizde solukluk, çarpıntı gibi şikâyetleriniz var ise hiç zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.