Glikozile hemoglobin yüksekliği ne anlama gelir?

Glikozile hemoglobin (HbA1c), kan şekeri (glikoz) seviyelerinin uzun vadeli kontrolünü değerlendirmek için kullanılan önemli bir kan testidir. HbA1c yüksekliği, genellikle son 2-3 aylık dönemde kan şekerinin normalden yüksek olduğunu gösterir. Bu durum, diyabet (şeker hastalığı) veya diyabet kontrolünün yetersiz olduğuna işaret edebilir.

Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijen taşıyan bir proteindir. Kan şekeri yüksek olduğunda, glikoz molekülleri hemoglobin ile birleşerek "glikozile hemoglobin" oluşturur. HbA1c testi, bu birleşmiş glikoz miktarını ölçer. Kırmızı kan hücrelerinin ömrü yaklaşık 120 gün olduğundan, test sonuçları son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyelerini yansıtır.

HbA1c değerlerinin yüksek çıkması şu anlamlara gelebilir:

• Diyabet tanısı: HbA1c ≥%6,5 ise diyabet göstergesi olabilir.
• Prediyabet (gizli şeker): HbA1c %5,7-6,4 arası, diyabet riski olduğunu belirtir.
• Kontrolsüz diyabet: Diyabet hastalarında HbA1c yüksekliği, tedavi planının etkili olmadığını gösterir.
• Diyet ve yaşam tarzı faktörleri: Yüksek karbonhidratlı beslenme, hareketsizlik.
• İlaç uyumsuzluğu: Diyabet ilaçlarının düzensiz kullanımı.
• Stres veya enfeksiyonlar: Geçici kan şekeri yükselmelerine neden olabilir.

Uzun süreli yüksek HbA1c seviyeleri, aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Kardiyovasküler hastalıklar: Kalp krizi, inme riski artar.
• Nöropati: Sinir hasarı nedeniyle uyuşma, ağrı.
• Nefropati: Böbrek fonksiyon bozukluğu.
• Retinopati: Görme kaybına kadar gidebilen göz problemleri.
• Ayak yaraları ve enfeksiyonlar: Dolaşım bozukluğuna bağlı.

HbA1c yüksekliği, ciddiye alınması gereken bir durumdur ve erken müdahale ile kontrol altına alınabilir. Diyabet hastaları için ideal HbA1c hedefi genellikle %7'nin altıdır, ancak bu kişiye özel faktörlere göre değişebilir. Doktorunuzla iş birliği yaparak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, komplikasyon riskini azaltmada kritik öneme sahiptir.