Hemoglobin a1c neyi ifade ediyor ve neden önemlidir?

Hemoglobin A1c (HbA1c), kan şekeri (glikoz) seviyelerinin uzun vadeli kontrolünü değerlendirmek için kullanılan bir kan testidir. Bu test, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin proteinine bağlanan glikoz miktarını ölçer. Glikoz, hemoglobin ile birleştiğinde "glike hemoglobin" oluşur ve HbA1c, bu bileşiğin bir formudur. Kırmızı kan hücrelerinin ortalama ömrü 2-3 ay olduğundan, HbA1c testi son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyelerini yansıtır. Bu nedenle, diyabet yönetiminde kritik bir rol oynar.

HbA1c testi, diyabet teşhisi, izleme ve tedavi planlaması için önemli bir araçtır. İşte başlıca nedenleri:

• Diyabet Teşhisi: HbA1c seviyeleri, diyabet veya prediyabet (diyabet öncesi durum) tanısı koymada kullanılır. Örneğin, HbA1c değeri %6,5 veya üzeri diyabet, %5,7-6,4 arası prediyabet olarak kabul edilir.
• Uzun Vadeli Kan Şekeri Kontrolü: Günlük kan şekeri ölçümleri anlık değişiklikleri gösterirken, HbA1c son birkaç aydaki genel kontrolü değerlendirir. Bu, tedavinin etkinliğini izlemeye yardımcı olur.
• Komplikasyon Riskinin Azaltılması: Yüksek HbA1c seviyeleri, kalp-damar hastalıkları, böbrek hasarı, sinir hasarı ve göz problemleri gibi diyabetle ilişkili komplikasyon riskini artırır. HbA1c'yi hedef aralıkta tutmak, bu riskleri minimize eder.
• Tedavi Planlaması: Doktorlar, HbA1c sonuçlarına dayanarak ilaç dozlarını, diyet önerilerini ve yaşam tarzı değişikliklerini ayarlayarak kişiselleştirilmiş tedavi stratejileri geliştirir.

Genel olarak, HbA1c testi, diyabetli bireylerin sağlığını korumak ve yaşam kalitesini artırmak için vazgeçilmez bir ölçüttür. Düzenli takip, diyabetin olumsuz etkilerini önlemede anahtar rol oynar.